تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری
اساسا فیوزها آن دسته از قطعاتی هستند که بیشتر به منظور محافظت از دستگاههای گران الکتریکی در برابر جریانهای بیش از حد مورد استفاده قرار میگیرند. ولتاژ مورد نیاز این قطعات با توجه به تجهیزاتی که از آن محافظت میکند معمولا ولتاژی حدود 500 تا 1200 ولت دارد که مجهز به شدت جریانهای مختلفی هم خواهند بود. فیوزها مدلهای مختلفی دارند که برای کاربردهای خاصی هم مورد استفاده قرار میگیرند. زمان انتخاب تیپ فیوز بایستی آن را بر حسب نوع مصرف انتخاب کرده است.
در واقع مدلهای مختلف فیوز مدارهای الکتریکی را در برابر جریانهای بیش از حد (غیر مجاز) محافظت نموده یعنی پس از مشاهده این جریانها منجر به قطع شدن مدار میشود. اساسا فیوزها دارای نوار نازک آلومینیومی و یا روی و مسی هستند که بهصورت سری بههم بسته شدهاند. در سیستمهای الکترونیکی و الکتریکی قطعات بسیار مهمی هستند که معمولا مشخصات متفاوتی همچون ولتاژ نامی، افت ولتاژ، جریان نامی، ولتاژ نامی، ظرفیت قطع، دما و… برای آنها تعریف شده است. اساسا کاربردهای متفاوتی همچون موارد زیر برای فیوزها تعریف شده است:
☑️ در خودروها و کنسولهای بازی کاربرد دارد.
☑️ در دستگاهها و لوازم خانگی و تابلو برقهای مسکونی از آن استفاده میشود.
☑️ در دستگاههایی همچون اسکنرها، لپ تاپها، تلفنهای همراه، دیسکها، چاپگرها، وسایل الکتریکی قابل حمل و… کاربرد دارند.
☑️ در سیستمهای توزیع برق، استارتر موتورها و ترانسفورماتورهای قدرت، مبدلهای قدرت و… استفاده میشود.
☑️ در پکهای باتری، مانیتورهای ال سی دی و… کاربرد دارند.
مشخصات کلید اتوماتیک
کلید اتوماتیک هم تجهیزی است که به منظور محافظت از دستگاههای برقی و تجهیزات برقی همچون دستگاههای صنعتی، سیم و کابلهای مدار، مدارات روشنایی مراکز مسکونی و صنعتی و… در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار محافظت میکند. در ساختار این کلیدهای اتوماتیک رلههایی قرار داده شده است که معمولا هر کدام برای انجام کار خاصی استفاده میشوند برای مثال رلههای هوشمند الکترونیکی در کلیدهای اتوماتیک هوایی را میتوان نام برد. اساسا به کلیدهای اتوماتیک MCCB هم میگویند که جریان و ولتاژ برق را بهصورت ایمن قطع و وصل میکند. توجه کنید در تمام موارد ایمنی برق به مراتب از برقراری جریان برق مهمتر است به همین دلیل در شرکتهای مختلف معمولا از روشهای نوینی استفاده میشود و در نهایت تولیدات مختلفی هم برای قطع و وصل ششدن جریان برق ارائه میشود.
مقایسه کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری
فیوزهای مینیاتوری وسیلههای حفاظتی هستند که برای جریانهای 2 تا 63 آمپری در مصارف تجاری و صنعتی و… برای محافظت مورد استفاده قرار میگیرند. قبل از بررسی تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری بایستی با سه ویژگی اصلی این فیوزها آشنا شوید؛ ویژگی اول محافظت در برابر اتصال کوتاه و ویژگی دوم حفاظت در برابر اضافه جریان و ویژگی سوم کوتاه کنندگی جریان است. و اما کلید اتوماتیک یک قطعه مکانیکی است که قطع و وصل جریان را بهصورت خودکار انجام میدهد. در واقع این کلیدها قدرتهای بالاتری را میتوانند تحمل کنند و حتی میتوان آنها را تنظیم کرد.
2 کارکرد داخلی فیوز مینیاتوری
اساسا فیوزهای مینیاتوری دو کارکرد اصلی دارند:
? کارکرد بیمتال برای محافظت از اضافه بار
? کارکرد مغناطیسی برای محافظت از اتصال کوتاه
توسط سیم پیچ که معمولا دور کم و وتعداد قطر زیادی دارد جریان اتصال کوتاه به حالت مغناطیسی تعیین میشود و سپس فیوز عمل میکند. جریان اضافه بار هم توسط یک فلز مشخص میشود که توسط عبور جریان زماندار بیشتر از جریان نامی گرم میشود و از طریق خم شدن منجر به تماس فیوز میشود و در نهایت مدار قطع میشود.
7 مشخصه اصلی فیوز مینیاتوری
7 مشخصه اصلی فیوز مینیاتوری عبارتاند از:
? فیوز مینیاتوری انتخاب شده لازم است که از نمونه مغناطیسی – حرارتی انتخاب شود. برای این که ادامه بار جریان نامی مشخص شده را بتواند تحمل کند بایستی بدنهای آن مقاوم حرارتی و مکانیکی باشد.
? بدنه این فیوزها بایستی که در برابر جریان اضافه بار و قدرت اتصال کوتاه مقاوم باشد؛ البته جریانهایی که کلید بایستی از آنها در وضعیت کاریش محافظت کند.
? در واقع بایستی که میزان محافظت کلید با درجه محافظت تابلو سازی از سازگاری بالایی برخوردار باشد تا از میزان محافظت تابلو کم نشود.
? جلد در برگیرنده قسمت عمل کننده محافظتی بایستی به منظور خودداری فرد از تماس با ساز و کار ذکر شده بهصورت کامل مهر و موم باشد.
? در ساز و کار عمل کننده فلزی بایستی که قطعات فلزی استفاده شده کاملا بادوام باشند تا در هنگام شرایط جوی نامناسب دچار خرابی و آسیب نشود.
? بایستی بهصورتی ترمینالهای کلید انتخاب شوند که از پاشیده شدن سیم و کابلهای متصل شده به آن جلوگیری شود.
? گفتنی است که باید ذخیرههای پیچ ترمینال در فلز مقاوم شود. اصولا پایان آچارخور آنها بایستی که دایرهای باشد تا به سیمها آسیبی وارد نشود.
2 کاربرد اصلی کلید اتوماتیک
کلیدهای اتوماتیک هم به عنوان وسایلی حفاظتی از دو کاربرد بسیار مهم زیر برخوردار هستند:
➡️ محافظت از مدارها و دستگاهها: در واقع از مدارها و دستگاهها در برابر اتصال کوتاه و جریان اضافه بار محافظت میشود. اساسا این کلیدها دارای رلههایی قابل تنظیم اضافه بار هستند.
➡️ تامین امنیت: زمانی که اتصال کوتاه رخ میدهد بین بدنه هادی (هادی محافظتی) و هادی فاز و نول و ارت در جهت جلوگیری از برق گرفتگی استفاده میشود.
مهمترین ویژگی کلید اتوماتیک
کلیدهای اتوماتیک ویژگیهای منحصر به فردی دارند که یکی از مهمترین آنها توانایی تنظیم آنها در برابر محدودههای مختلف خواهد بود. کلید اتوماتیک معمولا مجهز به یک عقربه کنترل در زیر کلید هستند؛ این امکان را برای کاربر فراهم میکنند که مقدار دقیق جریان عملکرد کلید را برای دو محافظت حرارتی و مغناطیسی مشخص کند. و البته تماما در صورتی هستند که کلیدهای مینیاتوری در یک محدوده ثابتی باشند.
توجه کنید که فیوزهای مینیاتوری معمولا در انواع مختلفی طراحی و تولید میشوند که بر اساس عملکردهایی که دارند در دستهبندیهای مختلفی قرار میگیرند. اما پرکاربردترین مدل فیوزهای مینیاتوری دو مدل موتور (c) و مدل روشنایی (B) هستند؛ گفتنی است که در کشورمان ایران این نمونهها بسیار کاربرد دارند.
8 تفاوت اصلی کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری
در ادامه از جمله اصلیترین تفاوت کلید اتوماتیک اتوماتیک و فیوز مینیاتوری را از جنبههای مختلف مورد بررسی قرار میدهیم:
محدوده جریان
اولین تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری در محدوده جریان آنها است در حقیقت کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری هر دو به نوبه خود اضافه بار و جریان اتصال کوتاه را تعیین میکنند و سپس به قطع مدار میپردازند. اما یکی از اولین تقاوت این دو قطعه محدوده جریان است؛ در فیوزهای مینیاتوری جریانی از 2 تا 63 آمپر تولید شده و در برخی نمونههای دیگر در محدوده 80، 100، 125هم تولید میشوند البته که نمونههای رایجی نیستند. اما محدوده جریان در کلیدهای اتوماتیک از 25 تا 1600 آمپر تولید میشوند.
توانایی تنظیم
و اما دومین تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری در توانایی تنظیم آنها است. اساسا کلیدهای اتوماتیک به دو صورت فیکس و قابل تنظیم هستند؛ که در نمونههای قابل تنظیم در یک رنج مشخص جریان فیوز نوسان خواهد داشت و همین مورد مزیتهای زیادی خواهد داشت. در واقع به این معناست که یک فیوز را میتوان در رنجهای جریانی مختلفی مورد استفاده قرار داد؛ و تمام اینها در صورتی است که فیوزهای مینیاتوری توانایی تنظیم را ندارند.
قابلیت قطع
سومین تفاوت این دو قطعه به قابلیت قطع آنها بر میگردد؛ اساسا توانایی قطع فیوزهای مینیاتوری از 6 تا 10 کلیو آمپر است. از آن جایی که در بسیاری از مدارها توانایی قطع بالاتری وجود دارد میتوان از کلیدهای اتوماتیکی که توانایی قطع 25، 36، 50، 70، 100، 150، 200 کیلو آمپر استفاده کرد.
دوحالته و سه حالته بودن
اساسا تفاوت دیگری که در بین کلیدهای اتوماتیک و فیوزهای مینیاتوری دیده میشود حالتهای عملکرد آنها خواهد بود. در حقیقت فیوزهای فقط و فقط از دو حالت عملکرد برخوردار است یعنی تنها دو حالت قطع و اتصال دارد. در صورتی که کلیدهای اتوماتیک برای عملکرد خود سه حالت دارند که این سه حالت عبارتاند از حالت تریپ، حالت اتصال، حالت قطع که قطع و وصل مشخص هستند؛ اما حالت تریپ حالتی است که که کلید در وسط قرار دارد.
اندازه
با توجه به آن چه گفته شد معمولا از کلیدهای اتوماتیک در سایزها و حجمهای بزرگتری برای خاموش کردن جرقه استفاده میشود اما فیوزهای مینیاتوری برای سایز و حجمهای کوچکتری برای خاموش کردن جرقه مورد استفاده قرار میگیرند. میتوان گفت که در سایز و اندازه هم این دو مدل فیوز متفاوت هستند بنابراین در هنگام خرید آنها به سایز و اندازه آنها توجه کنید.
توانایی نصب رله کنترلی
در واقع توانایی نصب انواع رله در کلید اتوماتیک وجود دارد یعنی توانایی نصب رلههای کنترلی همچون رله شنت تریپ و آندر ولتاژ را دارد و میتوان این کلید را موتوری کرد؛ این مورد از طریق موتور نصب شده روی آن امکان پذیر است. کلیدهای اتوماتیک را میتوان از راه دور کنترل کرد که تمام این ویژگیها و تواناییها در فیوزهای مینیاتوری دیده نمیشوند.
محافظت
فیوزهای مینیاتوری تنها محافظت مغناطیسی برای بار دارند یعنی زمانی که خطای اتصال کوتاه دیده شود مدار را قطع میکند. اما در کلیدهای اتوماتیک دو محافظت الکتریکی و حرارتی را برای بار انجام میدهد؛ این قابلیت این امکان را به وجود میآورد که فیوزهای مینیاتوری برای بارهای موتوری گزینههایی بسیار محدود شوند یعنی فقط برای بارهای کوچک استفاده شوند.
خطا
توانایی مهمی که در کلیدهای اتوماتیک وجود دارد کارکردن در حالت خطا است. در واقع ویژگی مهم این کلید این است که سوئیچ آن در سه حالت کار میکند. به گونهای که در حالت ایجاد خطا در کلید اتوماتیک فیوز به جای این که در وضعیت قطع قرار بگیرد در حالت خطا قرار میگیرد. این مورد منجر به دیدن ایجاد قطعی مدار میشود و میتوان دلیل آن را شناخت؛ در صورتی که فیوز مینیاتوری تنها دو حالت باز و بسته دارد.
سخن پایانی
در این مطلب به صورت کامل و جامع تفاوت کلید اتوماتیک و فیوز مینیاتوری را مورد بررسی قرار دادیم و هر دوی آنها را بهصورت جداگانه تعریف کردیم امیدوارم که از خواندن این مقاله به اطلاعات کافی رسیده باشید. تمام این موارد ذکر شده باعث میشوند که قیمت کلیدهای اتوماتیک و فیوزهای مینیاتوری متفاوت باشد. میتوانید انواع کلیدهای اتوماتیک و فیوزهای مینیاتوری را با کیفیتی بسیار بالا و قیمتی مناسب از فروشگاه اینترنتی شیوا امواج تهیه و خریداری کنید؛ در صورت داشتن هر گونه نظر یا پیشنهادی میتوانید که آن را برای شیوا امواج کامنت کنید.